Kendi kendine meme muayenesi nedir ve neden yapılır?
Kadın hastalıkları arasında ilk sırada yer alan meme kanseri, kadınların hayatları boyunca karşılaşma riski olan bir hastalıktır. Bu nedenle erken teşhisin hayat kurtardığı gerçeği ile kadınların bu risk faktörüne karşında rutin olarak muayenelerini ve kontrollerini yaptırması gerekir. Kendi kendine meme muayenesi de, memelerde kanser belirtisine işaret eden değişimleri anlayabilmek için yapılmaktadır. Memelerde yumru, şişlik veya ciltte kalınlaşma gibi kanser belirtisinin göstergesi olan değişimleri, kişinin kendi başına kontrol edebilmesi anlamına gelmektedir.
Meme kanserinin erken teşhisi ile tedavinin başarılı bir şekilde sonuçlanma ihtimali oldukça yüksektir. Bu nedenle kişinin kendi muayenesini yapabilmesi kanserin erken dönemlerde teşhis edilmesinde önemli bir rol oynar.
Kendi kendine meme muayenesinin ne zaman yapılması gerekir?
Kadınların üreme çağından itibaren ayda bir defa, adet dönemlerinden 3-5 gün sonra kendi kendine meme muayenesini yapması gerekir. Menopoz dönemindeki kadınların ise, her ay aynı gün kendi belirledikleri bir tarihte meme muayenesini aksatmadan yapması, bölgede meydana gelen değişimlerin daha net anlaşılmasını sağlayacaktır.
Kendi kendine meme muayenesi nasıl yapılır?
Tüm kadınların bu tehdit karşısında kendi kendine meme muayenesi yapması erken evrede teşhis açısından büyük önem kazanmaktadır. Meme muayenesi aşağıdaki gibi yapılmaktadır:
- Ayna karşısında:
Aydınlık bir ortamda vücudun üst kısmı çıplak olacak şekilde ayna önünde durarak, memelerinizin büyüklüğünde, şeklinde, dokusunda herhangi bir fark olup olmadığını inceleyin. Ancak her iki göğüs fizyolojik olarak aynı büyüklükte olmayabilir. Bu durumda endişe duymanıza gerek yoktur. Fakat cilt dokusunda büzüşme, renk değişimi, çukurlaşma, hassaslaşma ve ağrılı bir bölge olup olmadığını gözlemleyin. Ayrıca meme başlarında da renk değişimi, soyulma ve yönündeki farklılıkları da inceleyin. Daha sonra meme altında yer alan kasları sıkıştırmak için, ellerinizi kalçanıza koyarak güçlü bir şekilde baskı uygulayın. Bu esnada her iki yana dönerek, memelerin dış bölgesindeki görüntüyü gözlemleyin.
Sonraki aşamada ise ayna karşısında öne doğru eğilerek, omuz ve dirseklerinizle ön tarafa doğru döndürün. Böylece meme kasları sıkışarak, ön tarafa doğru düşmesini sağlayacaktır. Bu sırada memelerinizin şekilde ve dış çizgilerinde herhangi bir değişikliğin olup olmadığını inceleyin. Daha sonra ellerinizi başınızın arkasında birleştirerek, göğsünüzü öne doğru gerin. Yine bu pozisyonda her iki yana dönerek, memelerinizin dış hatlarını ve alt yüzeylerini kontrol edin. Ayrıca meme ucundan gelen herhangi bir sıvının yani akıntını olup olmadığını gözlemleyin. Bu işlem için işaret ve baş parmağınızı meme başı çevresindeki bölgeye yerleştirerek, meme başının bittiği yere doğru çekin. Bu sayede akıntının olup olmadığını kolayca öğrenebilirsiniz.
- Banyo yaparken:
Ayna karşısında yapılan muayene memelerin dış görüntüsü hakkında bilgi vermektedir. Banyoda yapılan muayene de ise, memelerin içindeki değişikliklerin tespit edilmesini sağlamaktadır. Bu aşamada ellerinizi kayganlaştırmak için sabun ya da sudan yararlanabilirsiniz. Ellerinizi kayganlaştırdıktan sonra koltuk altı bölgenizde şişlik ya da kalınlaşma olup olmadığını anlamak için her iki tarafı da kontrol edin. Daha sonra sol elinizi kalçanıza koyup, sağ elinizle sol koltuk altınızda herhangi bir şişliğin olup olmadığı anlamak için muayene edin. Aynı işlemi diğer göğüs içinde tekrarlayın. Ayrıca her iki köprücük kemiğinin üstünü ve altını da muayene etmeniz gerekir.
Memenizi muayene ederken nazikçe baskı uygulayarak, parmaklarınızın düz kısımlarını kullanın. Bu hareketi göğsün alt kısmından köprücük kemiğine kadar olan bölgede aşağıya ve yukarıya doğru tüm göğüs yüzeyini kontrol edebilecek şekilde uygulayın.
- Sırt üstü yatarak:
Sırt üstü uzanarak, sağ omzunun altına küçük bir yastık yerleştirin ve sağ elinizi başınızın arkasına koyun. Daha sonra sol elinizin bütün parmakları ile sağ göğsünüzün üst kısmına koyarak, küçük dairesel hareketlerle muayene edin. Aynı şekilde tüm işlemleri meme başına da uygulayın. Ayrıca koltuk altını ve yukarı bölgeleri de kontrol etmeyi unutmayın. Aynı işlemleri diğer göğsünüze uyguladıktan sonra herhangi bir değişikliğin olup olmadığını anlayabilirsiniz.
Hangi durumlarda doktora başvurulması gerekir?
Kendi kendine yaptığınız meme muayenesinde aşağıdaki gibi değişiklikler mevcut ise, vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurmanız önerilir.
- Göğüslerin dokusunda farklılık
- Geçmeyen göğüs ve koltuk altında şişkinlik
- Göğsün şekil ve boyutunda değişiklik
- Küçük çaplı kitle
- Meme derisinde çatlak görüntü
- Buruşukluk, çukurlaşma, yanık ve enflamasyon tarzında doku farklılığı
- Meme ucundan akıntının gelmesi (kanlı ya da berrak)
- Meme ucunda ve meme bölgesinde renk değişimi, kızarıklık
- Farklı alanlarda ağrı hissedilmesi ya da hassaslaşması