Meme kanseri, kadınlarda yaygın olarak görülebilen kanser tipleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Her sekiz kadından birinde meme kanseri riski mevcuttur. Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerde gelişimini sürdürmektedir. Meme kanseri, meme dokusunun herhangi bir alanından kaynaklanabilmektedir.
Meme dokusunda süt kanalları ve süt bezleri vardır. En yaygın görülen meme kanseri tipi; memenin süt kanallarından (ductus) kaynaklanan invazif duktal kanserdir. Bunun dışında süt üreten bezlerden köken alan “lobüler” kanserler de yaygın olarak görülmektedir. Meme kanseri için en önemli risk faktörü genetiktir. Genetik yapıda meydana gelen faktörler ve yaşlanma sebebiyle de meme kanseri riskinde artış görülmektedir.
Meme kanseri için risk faktörleri nelerdir?
Yaşlanma ve cinsiyet meme kanseri için en önemli risk faktörleri arasındadır. Bunun dışında risk faktörleri ise:
- İlk doğumu 30 yaşından sonra yapmak,
- İlk doğumu 18 yaşından önce yapmak.
- Görülen ilk adetin çok erken yaşta olması,
- Menopoz yaşının 55 yaşından sonra olması meme kanseri riskini arttırmaktadır.
- Doğum kontrol haplarının çok uzun vadede kullanımı, meme kanseri riskini arttırmaktadır. Bunun dışında beş yıldan uzun süre doğum kontrol hapı kullanımında kalp krizi, inme, kalın bağırsak ve yumurtalık kanseri riski de oldukça artmaktadır. Bu riskler çoğunlukla sigara kullanan ve doğum kontrol haplarını da eş zamanlı olarak kullanan kadınlarda görülmektedir. Doğum kontrol hapı kullanırken kesinlikle sigara kullanılmamalıdır.
- Menopoz döneminden sonra uzun vadede hormon tedavisi görmek de meme kanseri için risk faktörünü arttırmaktadır. Bu durumda uzun vadede progesteron ve östrojen hormonlarına maruz kalan vücut, meme kanseri için yatkın hale gelmektedir.
- Menopoz döneminde beslenme düzenine dikkat etmemek ve yağ oranı yüksek gıdalarla beslenmek meme kanseri riskini arttıran önemli faktörlerdendir.
- Aşırı alkol tüketimi direkt olarak üreme organlarına zarar vermektedir. Bu alışkanlıklar kısırlığa yol açabileceği gibi meme kanseri riskine de sebep olmaktadır.
- Ailede meme kanseri öyküsünün mevcut olması, kişide meme kanseri riskini arttıran en önemli faktördür.
Meme kanserinin belirtileri nelerdir?
Meme kanserinin en yaygın karşılaşılan belirtileri; memede ağrısız kitle tespit etmektedir. Bu kitle belirtisine çeşitli durumlarda ağrı da eşlik edebilir. Nadir olarak meme derisinde çekilme, meme başında kızarıklık, dökülme, şişkinlik, deride tahriş gibi belirtiler görülebilir. Bunun dışında memelerde asimetri söz konusu olabilir. İleri evre meme kanserinde ise kanlı akıntılar söz konusu olabilir.
Meme kanseri, erken evrede ciddi belirtiler vermemektedir. Bazı kadınlarda ileri evrelere kadar hastanın ayırt edebileceği bir belirti söz konusu olmayabilir. Erken teşhis için kadının kendi kendine meme muayenesi yapması ve düzenli olarak bir uzman kontrolünden geçmesi gerekmektedir.
Meme kanserine erken evrede tanı konması, tedavinin başarıya ulaşma ve hayatta kalma şansını arttıran en önemli faktördür.
Erken teşhis için üç yöntem mevcuttur. Bu yöntemler:
- Kendi kendine meme muayenesi,
- Mamografi,
- Meme kontrolleri olarak sayılabilmektedir.
20 yaşında olan her kadının, ayda bir kere mutlaka düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yapması gerekmektedir. Menopoz öncesi dönemde adetin başlangıcından sonraki 7-10. günlerde, menopoz sonrası dönemde ise her ayın aynı gününde muayene yapmak oldukça önemlidir. Şayet meme içinde şüpheli bir kitle tespit ediliyor ise mutlaka zaman kaybetmeden bir doktora başvurmak gerekmektedir. 20 yaşından sonra 2 senede bir, 40 yaşından sonra yılda bir kez doktorda meme muayenesi yaptırmak, erken teşhis ve hayatta kalma oranı açısından önemlidir.