ENDOSKOPİ 

KOLONOSKOPİ ve GASTROSKOPİ

 

Endoskopi, sindirim sisteminin, midenin, yemek borusunun ve on iki parmak bağırsağının ve kalın bağırsağın veya içi boş diğer organların (rahim, mesane vs) bir kamera ile görüntülenmesinin genel isimlendirmesidir. Endoskopinin ismi incelenen organa göre değişmektedir. Örneğin yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsak aynı anda incelendiğinde bu duruma gastroskopi denir.

Örneğin endoskopi kalın bağırsak için yapıldığında bu uygulamanın da ismi kolonoskopi olarak isimlendirilir. Rahim içine bakılması histeroskopi diye adlandırılır. Görüntülemede hem tedavi yapılabilmekte hem de teşhis koyulabilmektedir. Endoskopi tekniği yaklaşık olarak 40 yıldır sindirim sisteminin incelenmesinde kullanılmaktadır. Endoskopi teknikleri tıbbın da ilerlemesiyle gelişme göstermiştir. Günümüzde kullanılan görüntü kapasitesi yüksek cihazlar sayesinde hasta operasyon esnasında hiçbir rahatsızlık duymamaktadır.

Kimler kolonoskopi yaptırmalıdır?

Kimlerin, ne zaman kolonoskopi yaptırması gerektiği dünya sağlık örgütü tarafından net bir şekilde belirlenmiştir.

Buna göre hiçbir risk faktörü olmayan veya hiçbir şikayeti olmayan kişiler 50 yaşından sonra her 5 yılda bir  kolonoskopi yaptırmaları önerilmektedir. Aşağıda belirtilen risk faktörlerine sahip olan kişilerin hangi sıklıkta yaptırması gerektiği muayene ve ilk işlem sonrası belirlenmektedir. Kanser şüphesi içeren şikayetleri olan kişiler ise muayene ve kolonoskopi yaptırmalıdır.

Kolon kanseri icin risk faktorleri;

  • 50 yas ve üzeri olmak,
  • Ailede kolon ve rektum kanseri hikayesi olması,
  • Kişinin kendisinde kolon, rektum, over, endometrium ve meme kanseri hikayesi olması,
  • Kolonda daha önce saptanan polip hikayesi olması,
  • Ülseratif kolit (kalın barsağın içerisindeki ülserler) yada Crohn Hastalığı hikayesi,
  • Bazi kalıtsal durumlar, Ailesel adenomatöz polipozis (FAP) ve Herediter Nonpolipozis Kolorektal Kanser (HNPCC; Lynch Sendromu).

Kanser şüphesi içeren şikayetler;

Aşağıdaki şikayetler çok basit rahatsızlıklardan da kaynaklanıyor olabilir. Ancak kolon kanseri de benzer şikayetlere neden olduğundan mutlaka doktorunuza danışmalısınız;

  • Barsak hareketlerinde değişiklik
  • Dışkıda kan (parlak kırmızı yada siyah)
  • İshal, kabızlık ya da barsakta doluluk hissi ( tamamen boşalamama hissi)
  • Normalden daha ince olan dışkılar
  • Sıkça olan gaz ağrıları, şişkinlik, doluluk hissi ya da kramplar
  • Sebebi bilinmeyen kilo kaybı
  • Çok yorgun hissetmek
  • Kusma

Kolonoskopi nedir?

Kolonoskopi kalın barsakların iç yüzeyinin bir teleskop ile görüntülenerek alınan görüntülerin videoya kaydedilmesi işlemidir. Bu işlem ile aynı zamanda biyopsiler alınabilir, polipler çıkarılabilir, erken dönem kolon kanseri tedavi edilebilir ve kanamalara müdahale edilebilir.

Kolonoskopi işlemi ve sonrası

Kolonoskopi işlemi kliniğimizin özel olarak hazırlanmış endoskopi odalarında doktorunuz tarafından,  anestezi uzmanı ve hemşire eşliğinde yapılmaktadır. Anestezi uzmanı elinizin sırt tarafından ince bir damar yolu açarak sedasyonu ve 20-25 dakika süreyle uyumanızı sağlar. (Bu bir genel anestezi değildir!) İşlem sırasında hiçbir şey hissetmezsiniz. İşlem süresince tansiyonunuz, kalp ritminiz ve solunumunuz bir monitor aracılığıyla takip edilir.

Kolonoskopi ile neler yapılabilir:

  • Biyopsi: Şüpheli alanlardan patolojik kesin tanı için parça alınması
  • Polipektomi: Polip alınması
  • Snear polipektomi: Geniş poliplerin çıkarılması
  • Mukozektomi: Geniş polipler veya erken dönem kanserlerin çıkarılması
  • İşaretleme: Cerrahi olarak çıkarılması gereken veya daha sonra kolonoskopi ile takip edilmesi gereken bölgelerin mürekkep ile işaretlenmesi

İşlem 20-25 dakika sürer ve ardından hasta uyanma odasına alınırsınız. Burada siz tamamen kendinizi iyi hissedene kadar hemşiremiz ve doktorlarımızın kontrolünde konforlu bir şekilde istirahat edersiniz.
Tamamen kendinize geldikten sonra (yaklaşık 25-30 dakika) salonumuzda içecek birşeyler alabilirsiniz. Doktorlarımız bu sırada endoskopi bulguları ve dikkat etmeniz gereken şeyler hakkında sizlerle konuşacaktır. Biyopsi sonuçları patolojik incelemeye tabi tutulduğu için 2-3 gün sonra çıkar ve sizinle hemen irtibata geçilerek gerekli önlemler bildirilir.

Kliniğimizden ayrıldığınızda sedasyonun etkisinden dolayı neler olduğunu veya neler konuşulduğunu hatırlamakta zorlanırsanız ertesi gün bizi arayabilir ve bilgi alabilirsiniz.

Kolonoskopi, kliniğimizde sedasyon (uyutularak) ile yapıldığı için işlemden sonra ertesi güne kadar araba kullanmamalı ve dikkat gerektirecek işler yapmamalısınız. Bu nedenle sizi işlemden sonra eve götürecek birisinin yanınızda bulunması gerekmektedir.

 

Kolonoskopiye hazırlık ve diyet

Detaylı inceleyebilmemiz ve hiçbir ayrıntıyı gözden kaçırmamamız için kalın barsaklarınızın boş ve yeterince temiz olması gerekmektedir. Aspirin, Coumadin, Coraspin,Omega 3, C vitamini gibi kan sulandırıcı ilaçlar veya demir ilacı kullanıyorsanız bunları en az 4 gün önce kesmeniz gerekmektedir. Diyabet veya hipertansiyon gibi rahatsızlıklarınız veya herhangi bir ilaç allerjiniz var ise doktorunuza mutlaka bildirmelisiniz. İdeal olarak işlemden 4 gün önce, işlem daha kısa sürede yapılacaksa önceki gün susam,çörekotlu ve çekirdekli gıdalar almamanız önerilir . Örneğin keten tohumu,kivi çekirdeği, üzüm çekirdeği,karpuz çekirdeği,domates çekirdeği,dut,incir,çilek,müsli,çerez  gibi.

  • Bağırsakların temizlenmesi için 3,5 lt’lik özel bir sıvı içmeniz gereklidir. İşlemden önceki gün geceden sonra katı gıda alımı kesilir. İşlem günü sabah erkenden özel sıvıdan 15 dk’da bir 1 bardak içilmeye başlanır. Tüm sıvı bitene kadar içilir. Her içtiğiniz bardağın arasında sevdiğiniz bir sulu gıdayı veya sevdiğiniz bir şekeri ( meyveli bonbon ) alabilirsiniz (Naneli şeker tavsiye etmiyoruz.). Bu özel sıvıyı içerken çok zorlanır iseniz limon veya portakalı dilim şeklinde kesip her bardaktan sonra ağzınızda posasını yutmamak şartı ile emebilirsiniz. Sıvı ile birlikte alabileceğiniz   berrak sıvı gıdalar :

    *Çay ,neskafe ,komposto suyu (tanesiz ),soda,gazoz,kola ve benzeri sıvılar

    *Posasız meyve suları,ıhlamur benzeri bitkisel ve meyve çayları gibi berrak sıvı gıdalar olmalıdır.Bu hazırlığın yapıldığı gün süt ve ayran içmemeniz gerekir.

    Sıvı içilmeye başlandıktan 1 saat sonra tuvalete çıkmaya başlarsınız ve sıvı bittikten 20 dk sonra tuvalet ihtiyacı biter. Sıvının tamamını bitirmek yaklaşık 3,5-4 saat sürecektir. Sıvı bittikten sonra işleme kadar artık hiçbirşey yenilip içilmez.

Kolonoskopi sonrası diyet

Kolonoskopi işlemi ve öncesinde yapılan bağırsak temizliği bağırsak yüzeyinde hafif ödeme yol açabilmektedir. Bağırsak içerisindeki toksik maddelerin bir kısmı da temizlenmektedir.

İşlem sonrası 2-3 gün gaz yapıcı yiyeceklerden (brokoli, lahana, baklagiller vb), gazlı içeceklerden ve aşırı karbonhidrattan kaçınılmalıdır. 3 gün sonra normal beslenmenize geçebilirsiniz. Pro ve prebiyotik içeren doğal gıdaları (soğan, sarımsak, lahana, turşu, kefir, kombucha gibi) tercih ediniz. Gluten, şeker, süt ve alkolden kaçınınız.

Gastroskopi nedir?

Gastroskopi yemek borusu ile mideye aynı anda bakılabilmesidir. Gastroskopi ile yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsakları incelenebilmektedir. Gastroskopi sırasında yemek borusu ve mideden biyopsi örneği alınarak hem teşhis hem de tedavi yapılabilmektedir.

GENEL CERRAHİ UZMANI 

Op. Dr. Hakan Akıncı

Uzmanlık Alanları

SAFRA KESESİ CERRAHİSİ
Meme Kanseri Cerrahisi
Laparoskopik Kolon ve Rektum Cerrahisi
Endoskopi : Gastroskopi ve Kolonoskopi
Laparoskopik Safra Kesesi Cerrahisi
Laparoskopik Reflü Cerrahisi
Anal bölge hastalıkları
Laparoskopik Fıtık Cerrahisi