İnsan vücudunda bulunan karın bölgesi güçlü kaslarla çevrilidir. Bu güçlü kaslar sayesinde vücuda yapılan baskılardan bağırsaklar korunmaktadırlar. Karın bölgesindeki bu kaslarda meydana gelebilecek bir zayıflık bağırsakların muhafaza edilmesine engel teşkil edebilir. Bu sebeple bağırsakların muhafaza edilmesi zorlaşacağı için bağırsak dışarıya fırlayabilir. Bu durumda da derinin altında şişlik meydana gelir. Fıtık karın bölgesinde bulunan iç organların ya da başka bir dokunun kendi alanından çıkarak cilt altında şişkinlik oluşturmasıyla meydana gelen durumdur. Daha genel bir tanımla fıtık, bağırsağın karın duvarından dışarıya doğru yaptığı şişkinliktir. Tıp literatüründe fıtığa hernia denmektedir. Fıtıklar vücudun farklı bölümlerinde görülebilirler. En sık karşılaşılan fıtık türleri ise kasık ve uyluk fıtıkları, mide fıtıkları ve göbek fıtıklarıdır.
Fıtık çeşitleri
- Kasık ve uyluk fıtıkları
Kasık fıtıkları doğuştan olabileceği gibi zamanla kasık bölgesini zayıflatan durumlara bağlı olarak da fıtık oluşumları yaşanabilir. Karın içi basıncını arttıran herhangi bir olaydan sonra karın boşluğu duvarı dışarıya itilir. Karın içi boşluğu duvarının dışarıya itilmesiyle küçük bir kese oluşur ve kasık fıtığı durumu ortaya çıkar. Eğer ki kasık fıtığı bu evrede tedavi edilmezse daha da ilerler. Bu durumda da karındaki basıncın zamanla artması küçük kesenin daha da büyümesine ve bağırsağın bir kısmının bu kesenin içine kaymasına neden olur. Kasık fıtığının bu evresinden sonra kişide ağrı ve şişkinlik şikayetleri de başlar. Hastalık bu evrede de tedavi edilmez ise şişkinlik aşağıya kasık kanalına doğru inerek vücuttaki ağrı şikayetini de arttırır. Kasık fıtıkları daha çok erkeklerde görülen bir rahatsızlıktır. Bu durumun nedeni şöyledir: erkeklerde testisler doğmadan önce karın içinden aşağıdaki normal yerlerine kasık kanalından geçerek inerler. Daha sonra bu kasık kanalı kapanır. Kasık kanalının tam kapanamaması veya zayıf kapanması durumunda bu kanaldan bağırsaklar karın dışına doğru çıkarlar ve böylece kasık fıtığı oluşur.
Uyluk fıtığı ise daha çok bacağın üst kısmında şişkinlik olarak belirir. Uyluk fıtığı daha çok hamile ve şişman kadınlarda görülmektedir. Hamile kadınlarda çok görülmesinin sebebi doğum sonrası yaşanan hassaslaşmadır. Fazla ıkınma, sürekli ve geçmeyen güçlü öksürükler, kabızlık gibi nedenler uyluk fıtığına sebep olabilir.
- Mide fıtığı
Mide yapısal olarak diyaframın altında yer alır. Diyafram da karın ile göğsü birbirinden ayıran ince bir kastır. Midenin üst bölümü yemek borusuna büzgenkas ???? (büzgenkas yerine başka bir kelime kullanalım) ile bağlıdır. Besinler yemek borusundan midenin üst bölümünde yer alan büzgenkas ya da tek yönlü vana olarak ifade edilen organ sayesinde geçerek mideye ulaşırlar. Ancak midenin sindirim asidi dışarı çıkamaz. Bu sebeple de midenin üst kısmında yer alan büzgenkas görevini yapamaz ve midede yer alan sindirim asidi yemek borusuna doğru çıkar. Mide fıtığı olan bir hasta herhangi bir zorlamadan sonra midenin üst kısmı diyaframdan yukarı doğru sarkar. Mide fıtığı genellikle kilosu fazla kişilerde görülmektedir. Fazla kilolar yüzünden midede oluşan yağlar sindirilemez ve mideyi sıkıştırmaya başlar. Bu durum sonucunda mide fıtığı sorunu meydana gelir. Şiddetli öksürük, kusma ve ağır kaldırma gibi faktörler de mide fıtığına neden olabilir.
- Göbek fıtıkları
Göbek fıtıkları göbek çukuru içinde veya göbek çukuru bölgesinde ortaya çıkan fıtık türüdür. Bir fındık büyüklüğüne benzetilebilecek olan göbek fıtıklarının boyutu ilerleyen evrelerde portakal büyüklüğüne kadar farklı boyutlara ulaşabilmektedir. Göbek fıtığının yaşandığı yer bebek ile annenin arasında bağı oluşturan ve bebeğin büyümesi için gereksinimlerini karşılayan damaların göbek halkasından geçtiği yerdir. Doğumdan sonra bu damarlar kapanmaktadır. Kapanamayan damarların göbek halkası içinde oluşturduğu şişlikler de göbek fıtığıdır.Göbek fıtıkları kadınlarda özellikle de hamilelik sırasında anne adayınca fark edilmektedir. Normal şartlarda içeriye doğru olması gereken göbek çukuru dışarıya doğru şişer. Hamilelik sonrasında bazı kadınlar göbek fıtıkları kendiliğinden kaybolabilirken bazı anne adaylarında doğum sonrasında da fıtık geçmeyebilir. Böyle durumlarda mutlaka tedavi olunması gerekmektedir.
- Kesi fıtıkları
Kişinin daha önce geçirmiş olduğu operasyonlar sonucu ortaya çıkan fıtıklardır. Cerrahi müdahale gören kişilerin yüzde 0.5 ile yüzde 10’u arasında kesi fıtıkları görülmektedir. Kesi fıtıklarının cerrahi müdahale dışında şişmanlık, kişinin yaşı, vücudunun zayıf olması, sistematik hastalıklar gibi etkenlerde neden olmaktadır.