Hemoroidler (Basur) insan vücudunun doğal birer parçasıdır.
Anüs bölgesinde çepeçevre bulunurlar. Anüs çizgisinin üstündekilere ‘ İç Hemoroid ‘, altındakilere (Anüs girişinde bulunanlar) ise ‘Dış Hemoroid’ adı verilir. Anüsü örten mukozanın altında bulunan toplardamar ağından oluşan yumuşak yumaklardır. Büyük tuvalet sırasında hafifçe şişerek dışkıya ve anüse yastık görevi görürler. Bu sayede dışkılama rahat olur. Ayrıca gaz ve dışkı ayırımını yapabildiklerinden gaz çıkarma sırasında dışkı kaçırmayı önlerler.
Biz hemoroidlerimizi ancak ileri derecede şiştiği zaman hissederiz. Fazla şiştikleri zaman ağrı, kaşıntı veya kanama yapabilirler. Bu duruma ‘ Hemoroid Hastalığı ’ veya halk arasında ‘ Basur ’ adı verilir. Böyle bir sorunla karşılaştığınızda sadece sizin başınıza geldiğini düşünmeyin. Hamileler, uzun süre oturarak veya ayakta sabit durarak çalışanlar, kabızlık yaşayanlar, ağırlık kaldıranlar hayatlarının belirli dönemlerinde hemoroid problemini yaşar.
İç Hemoroid’in anüsten dışarı doğru sarkmasına göre 1.- 2.- 3. ve 4. dereceleri vardır.
Hemoroid (Basur) Hastalığının Sebepleri Nelerdir?
- Liften fakir beslenme
- Kabızlık veya İshal
- Tuvalette ıkınma
- Hareketsiz yaşam şekli
- Ağır egzersiz
- Hamilelik
- Alkol kullanımı
Belirtileri Nelerdir?
- Anüste Ağrı, Yanma
- Kanama
- Kaşıntı
- El ile anüste şişlik farkedilmesi
Hemoroid hastalığı hayatı tehdit eden bir hastalık değildir. Ancak sebep olduğu şikayetler diğer bazı önemli hastalıklarla (Barsak kanseri, İltihabi barsak hastalığı vb.) aynıdır. Ayrıca anal çatlak, anal fistül ve perianal abse de benzer şikayetler yaratır. Anüste ağrı, kanama gibi şikayetler ortaya çıktığında mutlaka diğer hastalıklar da araştırılmalıdır.
İç hemoroid
Anüsün iç kısmında yerleşmişlerdir. Aşırı şiştikleri zaman ıkınma sırasında anüsten dışarı doğru sarkma yaparlar. Genellikle ağrısızdırlar. Kanama sık görülür. Renkleri pembe veya mordur. Anüsten dışarı doğru sürekli sarkık kaldıklarında ağrı, kanama yapabilirler.
Dış hemoroid
Anüsün hemen girişinde ciltaltında yerleşiktirler. Cilt ile aynı renktedirler. Şiştikleri zaman veya içerisindeki kan pıhtılaştığı (Tromboze Hemoroid) zaman ağrı yapabilirler.
Hemoroid Hastalığından Korunmak Mümkün müdür?
Yüksek lifli diyetle beslenmek, bol su tüketmek, düzenli olarak hafif egzersizler yapmak sizi kabızlığa ve dolayısıyla hemoroid hastalığına karşı koruyacaktır. Hemoroid şikayetleriniz varsa ve bu önlemleri almanıza rağmen devam ediyorsa mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Hemoroid Teşhisi Nasıl Konur ?
Hikayeniz
Ne tür yiyeceklerle beslendiğiniz, tuvalet alışkanlığınızın nasıl olduğu, ne kadar egzersiz yaptığınız, hangi ilaçları kullandığınız, ailenizde kanser geçmişinin olup olmaması gibi sorulara vereceğiniz cevaplar doktorunuzu yönlendirecektir.
Muayene
Muayene sırasında doktorunuzun anüs bölgesini mutlaka görmesi gereklidir. Öncelikle anüs cildini ve dış hemoroidleri gözlemlemeli ve ardından eldivenli parmak ile anüs iç bölgesini ve iç hemoroidleri hissetmelidir. Bu muayene anüs, anal kanal, rektum ve prostat bölgesindeki sorunları anlamak açısından çok önemlidir.
Anoskopi
Anoskop adı verilen küçük bir alet ile anal kanalın (anüsün iç bölgesi) göz ile görülmesi iç hemoroidlerin görülmesinde ve gerektiğinde müdahale edilmesinde çok etkilidir. Ayrıca rektum kanseri teşhisinde de önemlidir.
Kolonoskopi
50 yaş üzeri veya ailesinde kanser öyküsü olan kişilere kolonoskopi yapılması gereklidir. Ucunda küçük bir kamerası olan bükülebilir yumuşak bir boru ile barsakların iç yüzeyi görüntülenir.
Hemoroid rahatsızlığım ameliyatsız giderilebilir mi ?
Hemoroid şikayeti 6 aydan daha uzun değilse, tromboze hemoroid (içerisindeki kan pıhtılaşmış), aşırı kanama gibi bir durum yok ise ameliyat veya girişim gerekmez. Yüksek lifli diyet ve bol su tüketilmesi, tuvalet düzeninin iyileştirilmesi, günde 5-6 defa ılık su ile yıkama, dışkı yumuşatıcılar ve ilaçla tedavi ile %80 başarı sağlanabilir.
Yüksek lifli diyet nedir ?
Yüksek lifli yiyecekler barsaklarda fazla sindirilmeden dışkı ile atılırlar. Bu besinler barsaktaki suyu da çok fazla emdiklerinden fazla miktarda yumuşak dışkı oluşturarak hem barsakların çalışmasını hızlandırırlar hem de kabızlığı önlerler. Böylece hemoroid semptomlarını iyileştirirler. Yüksek lifli besinlerin kabızlıkta etkili olabilmesi için birlikte bol su içilmesi gerekmektedir. Buğday kepeği ve tam tahıllı ekmek ve besinler, taze sebze (özellikle havuç, brokoli ve baklagiller) ve meyveler (özellikle elma, muz, kuru üzüm, armut ve incir) yüksek lifli besinler grubundandır.
Hemoroid için bir girişim veya ameliyat ne zaman gereklidir ?
- Uzun süredir hemoroid şikayetlerinin olması ve bu süre içerisinde şikayetlerin giderek artması veya;
- Alınan önlemlere ve ilaçla tedaviye rağmen şikayetlerin devam etmesi veya;
- Kansızlık yaratacak derecede kanama olması veya;
- 4. derece hemoroid olması durumunda cerrahi müdahale gerekli olabilir.
Hemoroid tedavisinde cerrahi müdahale seçenekleri nelerdir ?
Ofiste kısa sürede yapılabilecek müdahaleler:
Bant uygulaması: Muayene sırasında uygulanabilen çok basit bir işlemdir. Hazırlık ve anestezi gerektirmez. Bir aspiratör yardımıyla iç hemoroid emilerek boynuna küçük bir lastik bant atılır ve hemoroid pakesi boğulur. Ağrısız bir uygulamadır. Lastik bant 3-4 gün içerisinde görevini tamamlayarak düşer. Semptomlar 2-3 gün içerisinde geçer. Başarı oranı %60-70 ‘tir. %30 ihtimalle tekrar bant işlemi gerekebilir.
İnjeksiyon tedavisi: Küçük ve kanayan iç hemoroidlerde hemoroid çevresindeki dokuya muayene sırasında kimyasal madde injeksiyonu yapılabilir. Kanamayı 24 saat içerisinde durdurabilir. Hemoroid ise birkaç gün içinde gerileyebilir. Ağrısızdır. Tekrarlama oranı yüksektir.
İnfrared koagulasyon: Küçük ve kanayan iç hemoroidlerde kızılötesi ışık ile müdahale edilebilir.
Hastanede ameliyathane koşullarında uygulanabilecek müdahaleler:
Hemoroidektomi ameliyatı: Genel anestezi altında yapılır. Şişmiş olan hemoroid dokuları cerrahi olarak çıkarılır. Ameliyat sonrası ağrı ihtimali çok düşüktür. Aynı gün hasta yürüyebilir, oturabilir ve taburcu olabilir. Dışkılama düzenini etkilemez. Pansuman gerektirmez. Sadece yara iyileşmesi için 2-3 gün krem sürmek ve günde 4-5 defa ılık su ile yıkama gerekir. Bir hafta içerisinde yaraların tam olarak iyileşir. Nadir olmakla birlikte ağrı, kanama, enfeksiyon gibi komplikasyonlar görülebilir. Ancak bu komplikasyonlar kolayca düzeltilebilir. Hemoroidin tekrarlama ihtimali %1-2 gibi düşük bir orandadır.
Hemoroid arter ligasyonu (HAL Tekniği): Hemoroidlerin kan akımını sağlayan kaynak damarların bir doppler ultrasonografi aletiyle saptanarak bağlanması işlemidir. Ameliyat sonrası ağrı ve tekrarlama oranı hemoroidektomiye göre daha yüksektir.
StapplerHemoroidopeksi: Stappler aleti vasıtasıyla hemoroid yastıkçıklarının yukarı doğru asılması işlemidir. Bu işlem ile ameliyat sonrası darlık, ağrı ve hemoroidin tekrarlama ihtimali yüksektir.