Hemoroid nedir?
Makat bölgesindeki toplardamar ile alt rektumda şişme ve iltihaplanma meydana gelmesi hemoroid, diğer bir adıyla da basur olarak tanımlanır. Bu durum, genelde zayıf hemoroidal doku içindeki damarlara baskı olduğunda belirginleşir. Gebelik, ıkınma gibi nedenler hemoroidi tetikler. Hemoroid ağrı ve anüs çevresinde kaşıntı, zaman zaman da kanamaya neden olabilir.
Hemoroid Çeşitleri
- İç hemoroid: Anüsün, yani makatın iç kısmında bulunan hemoroidlerdir. İç hemoroid şişerse anüsten dışarıya çıkabilir.
- Dış hemoroid: Anüsün dış kısmında ortaya çıkan hemoroidlerdir. Çoğunlukla deri ile aynı renkte olup küçük şişkinlik şeklinde görülür. Damar tıkandığı zaman şişkinlik artar ve şikayetler ortaya çıkar.
Hemoroidin Evreleri
- Evre: Genellikle tuvalete çıkma esnasında, damla damla kanama şeklinde ortaya çıkar.
- Evre: Tuvalete çıkma esnasında ıkınma ile birlikte makattan dışarı şişlikler çıkabilir. Kendiliğinden tekrar içeri girer. Kanama olabilir.
- Evre: Şişlikler artık daha sık ve kolay şekilde makattan dışarı çıkar. Parmak yardımıyla içeri itilebilir. Ağrı ve şiddetli kanama olabilir.
- Evre: Hemoroidler makattan sarkar. Parmakla da içeri itilemez. Hemoroidlerden akıntı gelir.
Hemoroid tedavisi nasıl yapılır?
Günümüzde hemoroid hastalığı için birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Hemoroid bulunduğu dereceye göre; ilaçlı tedavi, ılık su tedavisi, bant ile boğma tedavisi ve cerrahi yöntem olmak üzere birçok tedavi seçeneği mevcuttur.
- Merhem tedavisi
Nitrogliserin, lidocaine, benzocaine, hidrokortizon, fenilepinefrin, çinko oksit, pramoxine bazlı kremler ile anüs yani makat bölgesine yapılan masajlar ile kısa süreli tedaviler uygulanabilir. Bu işlemden bir süre sonra ıkınma, zorlanma tuvalete çıkma gibi durumlarda hemoroid tekrar oluşabilir. En yaygın kullanılan ve en etkili olan nitrogliserin içerikli kremlerdir. Ağızdan alınan flavonoid, diosmin, okserutin maddelerini içeren ilaçlarla da ağrı ve kanamaların azaldığı kanıtlanmıştır.
- Ilık su tedavisi
Gün içinde 4 defaya kadar ılık su dolu bir kovaya oturmak veya anüse ılık duş tutmak şişliklerin hafif de olsa azalmasına ve ağrıların hafiflemesine fayda sağlar. Suyun sıcaklığının 24-26 derece civarında (ılık) olması tavsiye edilir.
- Bant ile boğma tedavisi
Çoğunlukla 2. ve 3. evrelerdeki iç hemoroid hastaları için kullanılan çok yaygın bir yöntemdir. Hemoroidlerin tabanına özel bir lastik bant geçirilir ve bağlanır. Bağlanan hemoroid 5 güne kadar düşer ve alttaki damarsal yapıların şişmesi önlenir
Cerrahi tedaviler:
- 1) Klasik cerrahi işlem
En çok tercih edilen yöntemlerden biri olan cerrahi müdahaleden sonra hastalığın nüksetme ihtimali % 5‘tir. Cerrahi yöntem, hemoroid oluşumlarının tümünün açık ve kapalı yöntemler ile çıkarılmasıdır. İyileşme süresi 2 hafta kadardır. Ancak hasta 2-3 gün içerisinde iş hayatına dönebilir.
- 2) Lazer tedavisi
İnfrared ismindeki lazer ışınları sayesinde makatta şişen damarların küçültülmesi ve hemoroid oluşumlarının sönmesi sağlanır. İnfrared ışığı prensibiyle yöntem uygulanır. Lokal anestezi ile uygulanabilen kolay bir yöntemdir. Nüksetme (tekrarlama) riski yüksektir.
- 3) Longo yöntemi
Genel anestezi altında yapılan bu işlem 3. ve 4. evredeki hemoroidler için uygulanır. Bu yöntemde stapler isminde bir alet yardımı ile mukoza kısmı kesilerek alınır ve bu sayede hemoroid memelerinin giderilmesi amaçlanır. Ağrısız bir işlemdir. Kişi normal yaşamına 3 gün içinde dönebilmektedir.
- Beslenme ve egzersiz
Beslenme, hemoroidin önlenmesinde etkili olan faktörlerdendir. Lifli gıdalar tüketerek, günde 2 litre su içmeniz tavsiye edilir. Alkol hemoroidi tetiklemektedir, alkol almaktan kaçınmak oldukça önemlidir. Kabızlık yaratacak derecede, bol miktarda şekerli yiyecekleri tüketmemeli; bağırsak hareketlerini bozacak ve tuvalette ıkınma yaratabilecek laktasif içeren kafein ve sigara gibi ürünlerden uzak durmanız gerekmektedir.
Bazı egzersiz yöntemleri yine bu hastalığın önlenmesinde yardımcı olabilir. Kegel ve makat kasına sfinkter kasma ve gevşetme şeklindeki egzersiz makat dokusunu güçlendirecektir.