Kolon polipleri kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan küçük hücre kümeleridir. Çoğu kolon polipleri zararsızdır. Ancak zaman içinde kolon polipleri, kolon kanseri formunu alabilir ve bu durum hastalığın son aşamalarında fark edildiğinde ölümcül sonuçlar doğurabilir.
Kolon polipleri herkeste görülebilmektedir. 50 yaşının üstündeki, kilolu ya da sigara kullanan bireyler ya da aile geçmişinde kolon polipleri ya da kolon kanseri bulunanlar yüksek risk faktörü grubundadır.
Kolon poliplerinin genellikle herhangi bir semptomu olmaz. Bu nedenle düzenli olarak kolonoskopi gibi testler yaptırmanız önemlidir. Kolonoskopi esnasında bulunan kolon polipleri genellikle ilk aşamada tespit edilerek, güvenli şekilde ve tamamen alınabilmektedir. Kolon kanserini önlemenin en iyi yöntemi kolonoskopi ile düzenli polip taramalarının yaptırılmasıdır.
Çeşitleri nelerdir?
Kolon poliplerinin birkaç çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:
- Adenomatöz: Poliplerin yaklaşık 3’te 2 si adenomatöz poliptir. Adenomatöz poliplerin de kendi içerisinde alt tipleri vardır. Bunlar Tubuler , Tubulo-villoz ve Villoz Adenomlardır. Bu poliplerin kansere dönüşme oranı çok düşüktür. Ancak kötü huylu poliplerin neredeyse hepsi adenomatözdür.
- Serrated (Testere dişli): Bulundukları yere ve boyutlarına bağlı olarak serrated poliplerin sonradan kansere dönüşme ihtimali mevcuttur. Hiperplastik polip olarak da bilinen ve alt kolonda bulunan küçük tırtıklı polipler genellikle iyi huyludur. Boyut olarak daha büyük olan ve üst kolonda bulunan tırtıklı poliplerin kötü huylu olma ihtimalleri yüksektir.
- İnflamatuar: Bu polipler ülseratif kolit nöbetinden ya da Crohn hastalığından sonra oluşabilmektedir. Bu polipler tek başına sizi yüksek risk grubuna sokmaz. Ancak ülseratif kolit ya da Crohn hastalığı varlığı kolon kanseri riskini arttırmaktadır.
Semptomları nelerdir?
Kolon poliplerinin genellikle herhangi bir semptomu yoktur. Doktorunuzun yaptığı kolonoskopi sırasında ortaya çıkana kadar bu poliplerden haberinizin olmaması mümkündür.
Ancak kolon polipleri olan bazı kişilerde aşağıdaki semptomlar görülebilmektedir:
- Rektal kanama: Bu kolon kanseri, kolon polipleri ya da hemoroid gibi çeşitli hastalıkların göstergesi olabilir.
- Dışkı renginde değişiklik: Kan dışkınızda kırmızı çizgiler şeklinde görülebilir ya da dışkınızın siyah görünmesine neden olabilir. Dışkıdaki renk değişiklikleri aynı zamanda gün içinde yediğiniz besinler ve aldığınız ilaçlara bağlı olarak da değişebilmektedir.
- Tuvalete çıkma alışkanlığında değişiklik: 1 haftadan uzun süren kabızlık ya da ishal, boyut olarak büyük olan bir kolon polipinin göstergesi olabilir. Ancak tuvalete çıkma alışkanlığınızı etkileyebilecek birçok farklı faktör de mevcuttur.
- Ağrı, baş dönmesi ya da kusma: Kolonda bulunan ve boyut olarak büyük olan bir polip bağırsakların tıkanmasına sebebiyet vererek abdominal ağrı ya da kramplara, baş dönmesine ya da kusmaya neden olabilir.
- Demir eksikliği anemisi: Dışkınızda belli olmayacak şekilde poliplerde kanama meydana gelebilir (gizli kanama). Bu kronik kanamalar sonucunda vücudunuzdaki demir oranı düşer ve hemoglobin adı verilen kırmızı kan hücrelerinin vücuttaki oksijen dolaşımını engeller. Demir eksikliği anemisi bu sebeple yorgun olmanıza ve nefes darlığına sebep olabilir.
Ne zaman bir uzmana gidilmeli?
Şayet bu problemler mevcut ise bir uzmana görünmenizde fayda var:
- Karın ağrısı
- Dışkıda kan görülmesi
- Dışkılama alışkanlığında 1 haftadan daha uzun süren değişiklikler
Kolon polipleri için düzenli muayene gerektiren durumlar:
- 50 yaş üstü bireyler
- Aile geçmişinde kolon kanseri mevcutsa.
- Genetik olarak yüksek risk grubunda olan hastaların 50 yaş öncesinde düzenli olarak muayeneye gitmeleri gerekmektedir.